TMMOB VE MÜHENDİSLİK EĞİTİMİ

Ülkemizde eğitim alanındaki somut veriler, mühendislik mesleğinin bugünü kadar, yarını için de önemli ipuçları vermektedir. 2004-05 öğretim döneminde; 53 Devlet ve 24 Vakıf-Özel olmak üzere toplam 77 üniversiteden, 50 Devlet ve 21 Vakıf-Özel olmak üzere 71 adetinde mühendislik eğitimi verilmektedir. Mühendislik eğitimi gören öğrenci sayısı 155.547 adettir. Üniversitelere döneme ilişkin yeni kayıt sayısı 32.720, yıllık mezun sayısı 23.000 dir. Bugün 270.000 üyesi bulunan TMMOB‘nin üyelerinin yaklaşık % 25‘i açık işsiz ya da mesleklerinin dışındaki alanlarda çalışmaktadır.

Dünyayı, ülkeyi ve yaşamı tanıyan, anlayan ve ona göre politikalar üreterek yaşama geçiren bir çalışma anlayışı içerisinde olan TMMOB; "Mühendislik ve Eğitimi" konusuna özel bir önem vermektedir. Çünkü TMMOB; neo-liberal küreselleşme ideolojisinin toplumsal ve kamusal alanları yeniden tanımlayarak, bu alanları bireysel yarar ve piyasa süreçlerine bağlı kıldığını, toplumsal ilişkilerin tümüne bağlı olarak eğitim alanını da etkilediğini bilmektedir. Halen üniversitelerimizde çağdaş, nitelikli ve bilimsel mühendislik eğitimi yapılamadığını bilmektedir. Mühendisin, iyi eğitim almış ve yeterli sayıda öğretim üyesi, yeterli laboratuar ve altyapı olanakları ve çağa uygun bir eğitim programı ile yetişeceğini bilmektedir. Mühendislik alanındaki eğitimde, gerek açılan okullar gerek arttırılan kontenjanlar açısından planlama anlayışının olmamasının, özellikle belirli bölümlerden mezun mühendislerin istihdam sorununu arttırdığı gibi, bu kitlenin mesleki kimliklerinde erozyon yarattığını bilmektedir. Üretim süreçlerinde ortaya çıkan değişimin, mühendisleri yeniden biçimlendirdiğini, mesleki formasyonlarını değiştirdiğini, istihdamı daralttığını bilmektedir. İşsizliğin artmasının ücret politikalarını olumsuz yönde etkilediğini ve mühendisin emeği ile orantılı ücret alamadığını bilmektedir. Türkiye‘deki eğitim ve mühendislik eğitiminin toplumun çıkarlarına göre değil, uluslararası iş bölümünün bir sonucu olarak şekillendiğini de bilen TMMOB; uluslararası mühendislik rekabeti süreçleri içerisinde eğitim alanından başlayıp istihdam aşamasına kadar yaşanan sorunlar yumağının farkındadır. Küresel sermayeye eklemlenme sürecinde, gelecek yıllarda çok daha karmaşık ve etkili bir şekilde yaşanacak olan sorunlar karşısında, üyelerinin eğitimi, mesleki, teknik ve bilimsel düzeylerinin yükseltilmesi ile istihdamı gibi alanlarda yapması gereken çalışmaların öneminin arttığını görmektedir.

Mühendislik eğitimi, istihdam ve işsizlik konuları, TMMOB ve bağlı Odalarının gündemlerinde kapsamlı ve sürekliliği olan bir çalışma ve proje alanı olarak vardır. TMMOB; yaşanan sorunlar yumağı karşısında, mühendislik alanında dünyadaki ve ülkemizdeki gelişmeleri, bu gelişmelere bağlı olarak mühendislik hizmetlerindeki üretim sistemlerini, iş süreçlerini, hizmetlerin tanımını, uygulama ve denetim süreçlerindeki konumunu, mühendislik eğitimindeki yeni düzenlenmeleri izlemekte, değerlendirmekte ve yönlendirmektedir.

TMMOB; "Üniversiteler Üniversite Bileşenlerinindir!" demektedir. "Eşit, Parasız, Demokratik, Bilimsel Eğitim İstiyoruz!" demektedir. Sloganların yaşamın özeti olduğunu bilen TMMOB, sloganlarla yetinmemekte, içeriğini de doldurmaktadır. Bu bağlamda; TMMOB tarafından Mühendislik Mimarlık Eğitimi Sempozyumu 22-24 Ekim 1999‘da İstanbul‘da, I. Mühendislik-Mimarlık Kurultayı 28-29 Nisan 2000‘de, II. Mühendislik-Mimarlık Kurultayı 5-6 Nisan 2003‘de Ankara‘da gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte bir çok Odamız da Eğitim Sempozyumları düzenlemişlerdir. 38. Dönem Çalışma Programı‘nda yer alan TMMOB Mühendislik Eğitimi Sempozyumu da 18-19 Kasım 2005‘de Ankara‘da gerçekleştirilmiştir.

TMMOB ve bağlı odalarının "eğitim" ile ilgili çalışmalarından alınan sunumların bu kitapta bir araya getirilmesi; bilgiye topluca erişebilme ve süreci birlikte değerlendirme adına son derece yararlı olacaktır inancındayız. Bu kitap, böylesi bir uğraşının sonucudur.

Umarız, ilgili herkes ve her kesim, TMMOB‘nin mühendislik ve eğitimi konusundaki bakışını bir kez daha okur, değerlendirir ve sorunlar yumağının çözülmesinde somut adımlar atar.

Mehmet SOĞANCI
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı
Ocak 2006